۱۰بايد و نبايد براي داشتنِ دندانهاي سالم و درخشان
۱۰بايد و نبايد براي داشتنِ دندانهاي سالم و درخشان
لابراتوار دندانپزشكي
مسواك زدن دندانها بعد از مصرف صبحانه معقول و منطقي به نظر مي‌رسد، اما درحقيقت اينطور نيست. «اين بدترين كاري است كه ميتوانيد انجام دهيد. غذا خوردن باعث تجمع اسيد در دهان ميشود. اگر با صبحانه آب‌پرتقال و آب گريپ‌فروت بخوريد اين وضعيت به مراتب تشديد ميشود. اسيد باعث نرم شدنِ موقتي ميناي دندان ميشود و مسواك زدنِ ميناي نرم‌شده باعث فرسايش آن ميشود.»
فراديد| در دوران همه‌گيري سر زدن به دندانپزشك از قبل هم سخت‌تر شده است و برخي از بيماران بنا به دلايل متعدد نمي‌توانند براي درمان به موقع اقدام كنند. خدمات سلامت ملي بريتانيا اعلام كرده است كه تماس با خدمات اورژانسي دندانپزشكي در يك‌سال اخير ۴۵۲ درصد كاهش داشته است و انجمن دندانپزشكي بريتانيا هشدار داده كه برخي از بيماران براي عمل اورژانسي كشيدن دندان گاهي تا يك‌سال بايد در نوبت بمانند.
به گزارش فراديد، بنابراين به نظر مي‌رسد كه رعايت بهداشت دهان و دندان براي پيشگيري از حضور در مطب دندانپزشك بيشتر از هر زمان ديگري ضروري است. خبر خوب آن است كه بيشتر مشكلات دنداني به‌طور كامل قابل پيشگيري است.
خواندني ها
پيرسينگ پارتي؛ از التهاب و تورم تا خفگي
بهترين زمان نوشيدن شير؛ صبح يا عصر؟!
فرار از دندانپزشك؛ پوسيدگي تا ايمپلنت قسطي دندانها
بعد از خوردن چيپس چه اتفاقي براي بدن ما مي‌افتد؟
تجمع باكتري در دهان زخم و عفونت ايجاد ميكند و در نهايت باعث پوسيدگي دندان ميشود. دراين‌بين عادت‌هاي روزمره ما مثل مسواك زدن يا نزدن بعد از صرف غذا و انتخاب‌هايي كه براي ميان‌وعده‌هاي غذايي داريم، مي‌توانند باعث تجمع باكتري‌ها در دهان و افزايش احتمال بيماري‌هاي لثه شوند.
براي آنكه بدانيم در بهداشت دهان و دندان چه بايد‌ها و نبايد‌هايي وجود دارد با كارشناسان دندانپزشكي صحبت كرده‌ايم تا برخي گام‌هاي ساده براي پيشگيري از بيماري‌هاي دهان و دندان و محافظت بهتر از دندان‌هاي‌مان در برابر تجمع باكتري را ياد بگيريم.
اين توصيه‌ها شامل زمان استفاده از شوينده‌هاي دهان و شيوه ايستادن در مسواك زدن ميشود كه مي‌تواند، دو تا حتي سه‌بار، نياز به مراجعه به دندانپزشك را كم كند.
۱۰بايد و نبايد براي داشتنِ دندانهاي سالم و درخشان
۱. هميشه «پيش» از صبحانه مسواك بزنيد «نه بعد از آن»
مسواك زدن دندانها بعد از مصرف صبحانه معقول و منطقي به نظر مي‌رسد، اما درحقيقت اينطور نيست. دكتر مِروين درويان، دندانپزشك و مؤسس مركز زيبايي دندان در لندن مي‌گويد: «اين بدترين كاري است كه ميتوانيد انجام دهيد. غذا خوردن باعث تجمع اسيد در دهان ميشود. اگر با صبحانه آب‌پرتقال و آب گريپ‌فروت بخوريد اين وضعيت به مراتب تشديد ميشود. اسيد باعث نرم شدنِ موقتي ميناي دندان ميشود و مسواك زدنِ ميناي نرم‌شده باعث فرسايش آن ميشود.»
دكتر درويان مي‌گويد: «من هميشه توصيه مي‌كنم به محض بيدار شدن مسواك بزنيد و ديگر تا قبل از خواب از مسواك استفاده نكنيد.»
او مي‌گويد: «برخي از مردم صبح‌شان را با نوشيدن ليمو و آب گرم آغاز ميكنند و بعد بلافاصله دندان‌هاي‌شان را مسواك مي‌زنند كه باعث ميشود دندانها بسيار نرم شوند. اين كار خطرناك است و باعث ميشود كه دندانها به شدت حساس، نازك و شكننده شوند.»
۲. در هنگام مسواك زدن سر را به جلو خم كنيد
برنيتا شلي، متخصص بهداشت دندان در مركز زيبايي دندان در لندن مي‌گويد: «برخي مردم دندان‌هاي‌شان را صحيح مسواك نمي‌زنند. ابتدا بايد سطح رويي (قسمتي كه در هنگام لبخند زدن ديده ميشود)، سپس بالاي دندانها (بخشي كه غذا را مي‌جود) و بعد پشت دندانها (بخشي كه ديده نميشود) تميز شود.» براي اينكه اين كار را راحت‌تر انجام دهيد هنگام شستن دندانهايي كه در انتهاي دهان قرار دارند كمي به جلو خم شويد.
شلي مي‌گويد: «پلاك‌هاي دنداني اغلب در قسمت پشت دندانهاي تحتاني شكل مي‌گيرند و علتش آن است كه ما بدون خم كردن بدن نمي‌توانيم دسترسي خوبي به اين قسمت داشته باشيم.»
و يادتان باشد كه تمركز داشته باشيد. بن اتكينز، دندانپزشك در بنياد بهداشت دهان و دهان لندن مي‌گويد: «اگر روي هر يك عدد دندان حداقل ۵ثانيه تمركز نكنيد، يعني خوب مسواك نزده‌ايد. اغلب مردم يك ناحيه مشخص را به طور مرتب نشسته باقي مي‌گذارند كه باعث تجمع سريع باكتري‌ها و تخريب دندانها ميشود. محصولاتي با عنوان قرص‌هاي نمايان‌كننده پلاك دندان وجود دارند كه وقتي آنها را مي‌جويد محل تجمع باكتري‌ها روي دندان مشخص ميشود و ميتوانيد آن محل‌ها را در مسواك زدن هدف قرار دهيد.»
۳. براي لبخند زيبا شير بنوشيد
برخي كارشناسان مي‌گويد كه يك كاسه غلات صبحانه مي‌تواند باكتري‌ها را بشويد و ببرد. وقتي غذا‌هاي شكردار مي‌خوريم، باكتري‌هايي كه روي پلاك دندان‌هاي‌مان قرار دارند اسيد توليد ميكنند كه باعث صدمه زدن به ميناي دندان ميشود.
محققان در دانشگاه الينوي دريافتند داوطلباني كه بعد از خوردن يك كاسه غلات صبحانه خشك، يك ليوان شير نوشيدند، مقدار اسيد توليد‌شده در دهان‌شان را تا حد قابل‌توجهي كاهش دادند. خيلي بعيد است كه افراد غلات صبحانه را خشك و بدونِ شير مصرف كنند، اما منظور كارشناسان آن است كه نوشيدن يك ليوان شير در وعده صبحانه – شامل هر چه كه باشد - مي‌تواند براي دندانهاي شما ارزشمند باشد.
شير به خنثي شدنِ اسيد دهان كمك ميكند و تركيب مواد معدني موجود در اين محصول – از قبيل كلسيم و فسفات – به استحكام ميناي دندان كمك ميكند. اگر اهل شير خوردن نيستيد، ميتوانيد يك تكه كوچك پنير بخوريد كه اثري مشابه دارد.
۴. گاه‌وبي‌گاه مسواك نزنيد، دو بار در روز كفايت ميكند
در انگلستان توصيه ميشود كه افراد دو بار در روز - يكبار صبح و يكبار شب- مسواك بزنند. اما در مناطق ديگر جهان مانند آمريكاي جنوبي مردم اغلب سه بار يا حتي بيشتر در روز مسواك مي‌زنند.
شلي مي‌گويد همان دو بار در روز، به‌خصوص اگر مسواك معمولي داريد، كفايت ميكند. او توضيح ميدهد: «از آنجايي كه مسواك‌هاي برقي فشار وارده بر دندانها را كنترل ميكنند، سه بار مسواك در روز آسيبي به دندانها وارد نمي‌كند. اما بسياري از مردم در هنگام استفاده از مسواك‌هاي معمولي فشار زيادي به دندانها وارد ميكنند و اين در طول زمان باعث آسيب رسيدن به لثه و ساييده شدنِ آن و عقب رفتنِ ميناي دندان ميشود. همه اين‌ها راه را براي تشكيل حفره و پوسيدگي در دندان باز ميكند.»
«معمولاً نيازي نيست بيشتر از دو بار دندانها را در روز مسواك بزنيم و ۲ دقيقه مسواك زدنِ دندانها همچنان مقدار مناسبي است.»
تحقيقات اخير نشان ميدهند كه ۲دقيقه بهتر از ۴۰ثانيه در برخورداري از بهداشت دهان و دندان مفيد است. حركت مسواك در دهان بستگي به نوع مسواك شما دارد. اتكينز مي‌گويد: «برخي مردم اغلب از روش ساييدن يا اره كردن استفاده ميكنند و مدام مسواك را به طرفين حركت ميدهند. اما اين روش – نه در مورد مسواك معمولي و نه در مورد مسواك برقي – ايدئال نيست، زيرا خطر آسيب رساندن به لثه‌ها را افزايش ميدهند، زيرا نمي‌تواند باكتري‌ها را از روي دندانها به پايين و در داخل دهان ريخته و باعث بلعيدن آنها شود.»
او توضيح ميدهد: «به جاي اين روش مسواك را آرام به حالت دوراني حركت بدهيد. من هميشه به بيمارانم مي‌گويم كه هر بار كه مسواك مي‌زنيد از يك نقطه متفاوت شروع كنيد تا مطمئن شويد كه همه دندانها شسته شده‌اند.»
براي شستنِ دندانها با مسواك برقي هم يك تكنيك وجود دارد. شلي مي‌گويد: «برس حركت ميكند و نيازي نيست كه شما برس را به بالا و پايين حركت دهيد. فقط كافي است كه مسواك را خيلي نرم روي هر يك عدد دندان به مدت ۵ثانيه نگه داريد و بعد به دندان بعدي حركت كنيد.»
۱۰بايد و نبايد براي داشتنِ دندانهاي سالم و درخشان
۵. هر سه ماه مسواك‌تان را تعويض كنيد
باكتري‌ها روي برس مسواك جمع مي‌شوند، بنابراين اهميت دارد كه هر سه ماه سر مسواك معمولي يا برقي خودتان را عوض كنيد.
كارشناسان مي‌گويند كه ميتوانيد سر برس مسواك را با كمك ابزار ساطع‌كننده نور فرابنفش استرليزه كنيد و زمانيكه احساس كرديد برس مسواك پخش شده يا تغيير رنگ داده است، وقتش رسيده كه آن را تعويض كنيد.
اگر برس مسواك خراب شده است هرگز از آن استفاده نكنيد، زيرا مسواك قديمي با برسي كه خراب شده است، مي‌تواند به بافت لثه حساس آسيب بزند و علاوه‌بر‌آن مسواك خراب نمي‌تواند باكتري‌ها را به خوبي از روي دندان پاك كند.
اگر سر مسواك‌تان خيلي زود پخش‌وپلا ميشود مي‌تواند نشانه‌اي باشد از اينكه مسواك را خيلي خشن و سخت روي دندانها مي‌كشيد.
۶. مسواك زدن را ترك نكنيد
اگر به هر دليلي مسواك در دسترس‌تان نبود ميتوانيد از يك پارچه تميز استفاده كنيد و سطح دندانها را با آن تميز كنيد و بعد با دهان‌شويه حاوي فلورايد دهانتان را آب بكشيد.
شلي حتي پا را فراتر مي‌گذارد و مي‌گويد: «شما ميتوانيد از مسواك همسرتان براي شستن دندانهايتان استفاده كنيد، زيرا نشستنِ دندانها خيلي بدتر از استفاده از مسواك اشتراكي است! فقط سعي كنيد به اين كار عادت نكنيد.»
شلي تأكيد ميكند كه بعد از مسواك زدن دندانهايتان را با آب نشوييد. او توضيح ميدهد: فلورايد كه ماده فعال در خميردندان است از طريق متوقف كردن رشد باكتري‌هاي توليدكننده اسيد كه باعث فرسايش دندان مي‌شوند، از دندانها محافظت ميكند. اين ماده باعث محكم شدن ميناي دندان ميشود؛ بنابراين نبايد آن را به سرعت بشوييد. ميتوانيد خميردندان اضافي را بيرون بريزيد، اما نبايد فلورايد را به طور كامل دور بريزيد.
بن اتكينز توصيه ميكند كه هر چند روز يكبار وسطِ روز از دهان‌شويه حاوي فلورايد استفاده شود. او توضيح ميدهد: «بعد از ناهار دهان را با اين دهان‌شويه‌ها بشوييد. اين دهان‌شويه‌ها مانع از آن مي‌شوند كه باكتري براي مدت طولاني در دهان باقي بماند.
اما به خاطر داشته باشيد كه برخي از دهان‌شويه‌ها بسيار قوي هستند و آنها را فقط بايد زماني استفاده كنيد كه دندان دچار عفونت شده است. اين نوع دهان‌شويه‌ها حتماً توسط پزشك تجويز مي‌شوند و نبايد بيشتر از يك‌هفته از آنها استفاده كرد، زيرا باكتري مي‌تواند به اين نوع دهان‌شويه مقاوم شود.
آنها همچنين مي‌توانند باعث تغيير رنگ دهان‌ها شوند كه از بين بردن آن كار سختي است.
۷. نخ‌دندان معجزه ميكند ... فقط در صورتيكه از آن صحيح استفاده كنيد
استفاده از نخ دندان يكي از ضروري‌ترين بخش‌هاي روتين براي بسياري از افراد است. اما مطالعات اخير مي‌گويند كه نخ دندان ممكن است فوايد اندكي داشته باشد و آن هم به دليل استفاده نادرست از آن است. برطبق مطالعه‌اي كه در سال ۲۰۱۶ و با مروري بر ۲۵ مطالعه در مورد كاربرد نخ دندان انجام شده است، استفاده از نخ دندان «ارزش كمي دارد»، اما كارشناسان مي‌گويند اين نوع استفاده از نخ دندان است كه تفاوت ايجاد ميكند.
شلي مي‌گويد: «استفاده از نخ دندان يكبار در روز مي‌تواند از تجمع پلاك دندان پيشگيري كند. پلاك يك قشر نازك و چسبنده است كه بر اثر تركيب بزاق دهان، غذا و باكتري روي دندانها شكل مي‌گيرد. اگر پلاك را بر نداريم، سفت ميشود و به ميناي دندان آسيب وارد ميكند. در گذر زمان، باكتري موجود در پلاك به لثه آسيب مي‌زند و آن را عفوني ميكند.»
«اما مشكل اينجاست كه بسياري از مردم روش صحيح استفاده از نخ دندان را نمي‌دانند. ايدئال‌ترين روش آن است كه نخ دندان را دور انگشتان مياني هر دو دست بپيچانيد، به‌طوريكه فقط ۵سانتي‌متر از نخ در بين انگشتان باقي بماند و حسابي محكم و كشيده باشد. بعد نخ دندان را بين دندانها بكشيد و مطمئن شويد كه نخ هر دو طرف دندان را تميز كند.
نخ دندان را در زير خط لثه به سمت بالا و پايين حركت دهيد و هر چيز كه بين دندانها گير كرده را بيرون بكشيد. هر باري كه از يك دندان به دندان ديگر حركت ميكنيد، بخش تميز نخ را استفاده كنيد. اگر از برس‌هاي بينِ دنداني استفاده ميكنيد، استفاده از آنها را به يكبار در روز كاهش دهيد، زيرا ممكن است به لثه آسيب بزنند.
يادتان باشد كه استفاده از نخ دندان نبايد بعد از مسواك زدن باشد. اول از نخ دندان استفاده كنيد و بعد باكتري‌هايي كه به كمك نخ دندان از لاي دندانها بيرون آمده‌اند را با مسواك تميز كنيد؛ و اگر در هنگام استفاده از نخ دندان خونريزي داشتيد، نخ دندان را ترك نكنيد.
شلي مي‌گويد: «خونريزي نخستين علامت بيماري لثه است. خونريزي يعني لثه به باكتري دندان واكنش نشان داده و حساس شده است. اما اگر به مدت دو هفته به استفاده از نخ دندان ادامه دهيد و باكتري‌ها را پاك كنيد، خونريزي فروكش ميكند.
افرادي كه نمي‌توانند به بخش‌هاي خاصي از دندانها دسترسي پيدا كنند، مي‌توانند از واترجت‌هاي دندانپزشكي استفاده كنند. واترجت با باتري كار ميكند و مي‌تواند مواد زائدي كه بين دندانها گير ميكنند را با كمك فشار آب از بين ببرد.
۸. ميان‌وعده كرفس بخوريد... بهترين تميز‌كننده دندان است
كرفس نه‌تنها براي كساني كه مي‌خواهند سايز دور كمرشان را كم كنند، مفيد است بلكه دوست خوبي براي دندانها نيز هست. كارشناسان بريتانيايي توصيه ميكنند كه افراد حداقل دو بار در روز از كرفس به عنوان ميان‌وعده استفاده كنند، زيرا اين ماده غذايي حاوي اسيد‌هايي است كه داراي خاصيتِ طبيعي تميزكنندگي هستند.
كرفس، به‌ويژه، داراي اسيد ماليك است كه توليد بزاق دهان را افزايش ميدهد. مقدار زياد و يكباره بزاق دهان از طولاني شدنِ حضور باكتري‌ها در اطراف دندانها پيشگيري ميكند - باكتري‌ها يا بلعيده مي‌شوند يا با آب دهان بيرون ريخته مي‌شوند.
اگر مزه ساقه‌هاي كرفس را دوست نداريد ميتوانيد آن را در سوپ يا اسموتي مصرف كنيد. اما شلي توصيه ميكند: «از اسموتي‌هايي كه تعداد زيادي ميوه را مخلوط كرده‌اند پرهيز كنيد، زيرا اين نوع اسموتي‌ها حاوي مقدار زيادي اسيد هستند. من بيماران زيادي را ديده‌ام كه ميناي دندان‌شان به واسطه نوشيدنِ اسموتي‌هاي سالم از بين رفته است.»
اغلب گفته ميشود كه سيب كم‌ترين ميزان دوستي را با دندانهاي ما دارد. اما كارشناسان مي‌گويند كه اسيد موجود در سيب خيلي بالاتر از ساير ميوه‌ها نيست. اتكينز مي‌گويد: «بسياري از غذاها و نوشيدني‌هايي كه مي‌خوريم اسيدي‌تر از سيب است.»
۹. بعد از ۲۰دقيقه آدامس را دور بيندازيد
دندان‌پزشكان جويدن آدامس را - به‌خصوص آدامس‌هاي فاقد قند كه حاوي فلورايد هستند و به محافظت از دندان در مقابل باكتري‌ها كمك ميكنند – توصيه ميكنند.
درويان مي‌گويد: «جويدن آدامس باعث توليد بزاق بافري ميشود كه قليايي است و اسيد را خنثي ميكند و به‌اين‌ترتيب باعث ميشود كه ميناي دندان دوباره شكل بگيرد يا به عبارتي دندان سخت شود.» درويان مي‌افزايد: «اما نبايد بيشتر از ۲۰دقيقه آدامس بجويد، زيرا بيشتر از اين مي‌تواند به مفاصل حساس فك فشار وارد كند و باعث درد شود.
كارشناسان همچنين به كساني كه عادت دارند مدام ميان‌وعده مصرف كنند توصيه ميكنند كه به جاي ميان‌وعده آدام بجوند. دوريان مي‌گويد: «هر دفعه كه چيزي مي‌خوريد، اسيد‌هاي توليد‌شده توسط باكتري‌هاي پلاك دندان و قند موجود در غذا و نوشيدني در دهان باقي مي‌ماند؛ و ۱ساعت طول ميكشد تا اسيدي كه بالا رفته است به وضعيت طبيعي برگردد. پس اگر مدام در حال خوردن باشيد، اسيد همواره در دهانتان بالا مي‌ماند و مي‌تواند باعث پوسيدگي دندان شود.»
۱۰. عاشق شيريني هستيد... شب‌ها بخوريد
حتي بااينكه تركيب قند و باكتري روي دندانها باعث توليد اسيد بيشتر و تخريب ميناي دندان ميشود، اما شلي هرگز به بيمارانش توصيه نمي‌كند كه از خوردن شيريني دست بكشند.
او مي‌گويد اگر بلافاصله بعد از خوردن قند دهان را آب بكشيد، مقدار اسيد در دهان بسيار كم ميشود. او توصيه ميكند: «اگر ميخواهيد شيريني بخوريد، آن را درست قبل از خواب و مسواك زدن مصرف كنيد. به‌اين‌ترتيب قند براي ساعت‌هاي طولاني در دهان باقي نمي‌ماند و امكان توليد اسيد بيش‌از‌اندازه كم ميشود.»
خوردن شيريني با غذا‌هايي مانند ماست كه فاقد شيريني هستند مي‌تواند مقدار قند خالص را كه خاصيت چسبندگي به دندان دارند، كاهش دهد.
نوار عصب عضله
برچسب: ،
ادامه مطلب
