بحران دندان كشي؛ 95 درصد مراجعات براي كشيدن دندان! / 70 درصد ايراني ها توان رفتن به دندانپزشكي را ندارند
لابراتوار دندانپزشكي
ركنا: تصور كنيد يكي از اعضاي خانواده يك كارگر يا كارمند بخواهد يكي از اين خدمات درماني را در شرايط شكننده اقتصادي انتخاب كند؛ به نظر مي‌رسد گزينه ناگزير پيش روي او كشيدن دندان پوسيده، آن هم در ارزان‌ترين شرايط كه نياز به عكس گرفتن از دندان نباشد، خواهد بود.
بحران دندان كشي؛ 95 درصد مراجعات براي كشيدن دندان! / 70 درصد ايراني ها توان رفتن به دندانپزشكي را ندارند
علي بابا
به گزارش ركنا، پرونده وام در دستش است و كلافه منتظر است مدارك تكميلي را دخترش بياورد؛ با كلافه گي مي‌گويد ۸ دندانش در طي ساليان از دست رفته است و آمده وام بگيرد براي ترميم دندان‌هايش. مي‌گويد ديگر آن قدر وضعيت بد شده است كه ناچار است دندان جديد بگذارد و هزينه اش ۲۰ ميليون تومان ميشود و صاحبكار دخترش كمك كرده كه وام بگيرند و ماهيانه خودش از حقوق دختر بردارد تا بتواند دندان هايش را درست كند.
تدبير نشود، خط فقر به 25 ميليون تومان مي رسد / سقوط ماهيانه 600 هزار نفر از طبقه متوسط به فرودست
تدبير نشود، خط فقر به 25 ميليون تومان مي رسد / سقوط ماهيانه 600 هزار نفر از طبقه متوسط به فرودست
او در رديف خوش شانس هاست، چون توانسته وامي بگيرد كه حداقل دوباره صاحب دندان شود، اما به گواه امار رسمي حالا هزاران ايراني نه دنداني در دهان دارند و نه پولي در جيب و نه حتي شانسي براي گرفتن وام كه بتوانند به ترميم دندان بپردازند يا نزد دندانپزشكي بروند.
دندانهايي كه كنده مي شوند و ترميم نمي شوند
ايراني‌ها اين روز‌ها مصداق بارز آن ضرب المثل قديمي خودشان شده اند كه «دندان پوسيده (لق) را بايد كند و دور انداخت». هر چقدر علم پزشكي پيشرفت كرده است و در جهان راه‌هاي بهتر و مناسب تري براي ترميم و نگهداري دندان يافت ميشود، در ايران وضعيت اين طور شده كه حدود ۷۰ درصد جامعه آن قدر با دندان پوسيده مدارا مي‌كنند تا در نهايت بدون اميدي براي بهبود آن را از ريشه بكنند و دور بياندازند.
اين شرايط در حالي است كه اكنون بخش بزرگي از شهروندان به دليل مشكلات به جاي درمان دندان تنها براي كشيدن دندان به دندانپزشكي‌ها مراجعه مي‌كنند.
زماني اگر بحران بي دنداني مربوط به جامعه سالمندان ايراني بود، اما در دو سال اخير بار‌ها اخطار‌هاي جدي داده شده است كه حتي كودكان ايراني نيز حالا با دندان خراب رشد مي‌كنند و بزرگ ميشوند و وضعيت از هيشه اسفبارتر است. بررسي‌ها اخيرا نشان داده كه شاخص سلامت دهان كودكان ايراني در سالهاي ۸۷ تا ۹۷ بدتر شده است، به طوري كه هر كودك ۵ ساله ايراني حداقل ۵ دندان شيري پوسيده، كشيده شده و يا ترميم شده دارد. در حالي كه اين شاخص در برخي كشور‌ها بين عدد يك تا يك و نيم دندان پوسيده، يا كشيده شده و يا ترميم شده است.
۸۰ ميليون نفر با ۴۰۰ ميليون دندان پوسيده
در سال ۹۸، وزارت بهداشت تعداد دندانهاي خراب يا پوسيده را ۲۰۰ ميليون اعلام كرده بود. آماري كه در همان زمان نيز با واكنش مواجه شد و براي مثال «سيدجلال پورهاشمي» متخصص دندانپزشكي كودكان در همان زمان اين عدد را ۴۰۰ ميليون دندان پوسيده برآورد كرده بود. يعني به طور تقريبي سهم هر ايراني ۵ دندان پوسيده است.
اين آمار در حالي است كه تا اواسط دهه ۹۰، حدود ۲۵ هزار دندانپزشك در كشور فعاليت مي‌كردند و در سالهاي اخير نيز تعداد دانشكده‌هاي دندانپزشكي افزايش پيدا كرد، اما سلامت دهان و دندان مردم، تفاوت محسوسي نداشته است.
۷۰ درصد ايراني‌ها توان رفتن به دندانپزشكي را ندارند
در همين شرايط نيز بحران دندان و از بين رفتن آن در ميان ايرانيان حالا ديگر وارد مرحله تازه‌اي شده است. عضو شوراي عالي نظام پزشكي در آبان سال ۹۸ خبر داده بود كه اغلب بيماران براي رهايي از درد دندان به مراكز دولتي مراجعه مي‌كنند. وي تصريح كرده بود كه ۷۰ درصد مردم كه اكثريت را تشكيل مي‌دهند توان پرداخت هزينه‌هاي دندانپزشكي را ندارند و زماني به مراكز درماني مراجعه مي‌كنند كه ديگر چاره‌اي جز كشيدن دندان خود ندارند.
قابل تصور است كه از آبان سال ۱۳۹۸ با افزايش بحران‌هاي اقتصادي احتمالا اين آمار و ارقام حتي از قبل نيز ترسناك‌تر شده است. حال اين موضوع را نيز در نظر بگيريد كه ۵۵ درصد سالمندان بالاي ۶۵ سال كشور در وضعيت بي دنداني به سر مي‌برند.
ايراني‌ها و رنج دندانهاي پوسيده مانده در دهان
كافي است سري كوتاه به يكي از مراكز درماني دولتي دندانپزشكي در شهر‌ها بزنيد يا سراغ كلينيك‌ها و دانپزشكي‌ها بزنيد تا با موجي از بيماراني مواجه شويد كه درد به استخوانشان رسيده و حالا فقط به دنبال كشيدن دندان هستند و هيچ انگيزه و توان مالي براي ترميم يا بهبود شرايط دندانشان ندارند.
يكي از دندان پزشكاني كه هفته‌اي دو روز از تهران به شهريار مي‌رود تا در يكي از كلينك‌هاي خيريه در شهريار به مداواي بيماران بپردازد، گفت كه تقريبا از ۱۰۰ مراجع، ۹۵ نفر براي كشيدن دندان مراجعه مي‌كنند نه ترميم و بازسازي و برخي از آنان نيز اساسا چنان وضعيت اسفباري دندان هايشان دارد كه يا بايد هزينه بالاي مواد را بپردازند يا ايمپلنت كنند يا اين كه دندان را بكشند و با جاي خالي دندان در دهانشان زندگي كنند. اين پزشك مي‌گويد كه درمانگاه خيريه است، اما خب هزينه مواد اوليه سر جاي خودش است كه باز هم حتي اگر نصف هزينه مواد را بخواهند بپردازند نيز از توانشان خارج است.
براي درك بهتر ارقام بد نيست نگاهي به قيمت‌ها خدمات دندان پزشكي در سال ۱۴۰۰ نيز بياندازيم.
معمولا در ابتداي هر سال وزارت بهداشت تعرفه‌اي را اعلام ميكند، اما در مورد خدمات دندان پزشكي، بسياري از دندان پزشكان فارغ از تعرفه اعلام شده عمل مي‌كنند.
تفاوت نجومي تعرفه با قيمت حقيقي خدمات
براي سال ۱۴۰۰ تعرفه خدمات در بخش دندانپزشكي و كشيدن دندان رقمي حدود ۱۳۶ هزار تومان تا ۱۷۰ هزار تومان را اعلام كرده است؛ اما كمتر مطب يا كلينيك دندانپزشكي اساسا با چنين رقمي در شهرهاي بزرگ‌تر كار را انجام مي‌دهد. براي مثال كافي است سري به نوبت دهي‌هاي آنلاين بزنيد يا با مطب چند دندان پزشك تماس بگيريد تا به رقمي بين ۲۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تومان براي كشيدن دندان بر بخوريد.
در يك مورد نيز زماني كه از منشي سوال كرديم رقم تعرفه بسيار كمتر است پاسخ داد با يكي از همان‌ها كه به تعرفه عمل ميكند هماهنگ كنيد و به مطبشان برويد و اينجا رقم اين است.
در مورد كشيدن دندان عقل نيز تعرفه رقمي بين ۱۹۶ هزار تومان تا ۲۴۰ هزار تومان را پيش بيني كرده، اما پيگيري‌ها و تماس با كلينيك‌هاي دندان پزشكي ما را به رقم از ۶۰۰ هزار تومان تا يك ميليون و ۲۰۰ هزار تومان نيز رساند. به نظر مي‌رسد بنا به محل مطب دندانپزشك و تجربه و اين كه در كدام محله يا شهر باشد ارقام مي‌تواند كاملا متفاوت شود.
در مرحله پر كردن و ترميم دندان كه با رقم‌هاي بسيار متفاوت تري نيز رو به رو شديم. در اين مرحله آن قدر تنوع‌هاي در مواد و متريال و انواع مختلف آن وجود دارد كه تقريبا تعرفه كاركرد چنداني پيدا نمي‌كند. كما اين كه بنا به تعرفه رقمي كه قيد شده بين ۲۸۰ هزار تومان تا ۸۰۰ هزار تومان است. اما در اين بخش نيز زماني كه با مطب دندانپزشكان تماس گرفتيم در نهايت بنا به تنوع مواد با قيمتي بين ۸۰۰ هزار تومان تا يك ميليون و ۲۰۰ هزار تومان مواجه شديم.
نكته اين كه تمام اين قيمت‌ها بدون احتساب حدود ۵۰ هزار تومان بيمه و هزينه عكس از فك و دندان است كه بر اساس تعرفه بين ۲۵ هزار تومان تا ۶۵ هزار تومان نيز در نوسان است.
يك چهارم حقوق هر كارگر يا كارمند هزينه ترميم دندان
حال تصور كنيد يكي از اعضاي خانواده يك كارگر يا كارمند، يا خود وي با حقوقي حدود ۵ ميليون تومان بخواهد يكي از اين خدمات درماني را در شرايط شكننده اقتصادي انتخاب كند؛ به نظر مي‌رسد گزينه ناگزير پيش روي او كشيدن دندان پوسيده، آن هم در ارزان‌ترين شرايط كه نياز به عكس گرفتن از دندان نباشد، خواهد بود. وگرنه كه بخواهد به سراغ ترميم و پر كردن دندان برود بايد تا يك چهارم حقوقش را براي اين كار كنار بگذارد و تازه اين در شرايطي است كه دندان نياز به جراحي ريشه نداشته باشد، چرا كه در اين صورت هزينه ترميم بين دو تا سه برابر نيز مي‌تواند افزايش يابد.
با اين شرايط شايد ديگر عجيب نيست كه بخش بزرگي از جامعه ايراني روز‌ها درد دندان را تحمل ميكند تا اين كه در نهايت به سراغ دندانپزشك براي كشيدن دندان مي‌رود.
هزينه‌هاي ترميم زيبايي دندان، سرسام آور و متنوع
در اين ميان هزينه‌هاي برشمرده شده تقريبا ساده‌ترين بخش در ترميم دندان محسوب ميشوند. تعرفه‌هاي مختلف هم، چون تعرفه جراحي لثه؛ جراحي ريشه، درمان ريشه كه بنا به چند كاناله بودن ريشه دندان تعرفه آن از ۴۰۰ هزار تومان تا دو ميليون و ۲۰۰ هزار تومان در نوسان است، از عمده دلايل ديگري است كه باعث ميشود شخص به جاي هر هزينه‌اي اضافي كه مي‌تواند براي ترميم دندان به اقتصاد خانواده اش تحميل شود، براي كشيدن دندان خراب و پوسيده اقدام كند.
در اين ميان، اما هزينه‌هاي ديگري نيز هستند كه با وابستگي كامل به قيمت دلار هر روز افزايش پيدا مي‌كنند.
ايمپلنت يا كاشت دندان يكي از روش‌هاي فراگير در سالهاي اخير براي پر كردن جاي خالي دندان از دست رفته است. در اين روش كه توسط متخصص انجام مي‌گيرد متريال ويژه جاي ريشه‌ي دندان را مي‌گيرد و بر روي آن تاجي كه شبيه دندان است وصل ميگردد. بنا به درخواست ايمپلنت تك دندان و يا ايمپلنت تمام فك به صورت جداگانه انجام ميشود. عوامل ديگري د ر تعيين قيمت ايمپلنت دندان وجود دارند مثلا تعداد ايمپلنت‌هاي مورد نياز شما قطعا در هزينه نهايي تاثيرگذار خواهد بود يا در برخي موارد كه استخوان بيمار كم شده است و اصطلاحا تحليل رفته است يا بيمار داراي پوكي استخوان باشد، نياز به روش پيوند استخوان مي‌باشد كه به هزينه نهايي اضافه خواهد شد.
هزينه ايپملنت براي هر واحد دندان (هر يك دندان) بنا به مواد مصرفي و هم چنين كشوري كه از آن وارد شده است متفاوت است. گران‌ترين مدل‌هاي آن متعلق به سويس است كه هر واحد حدود دوازده ميليون و ۹۰۰ هزار تومان هزينه دارد. يعني براي ۱۰ دندان شما بايد رقمي حدود ۱۲۹ ميليون تومان پرداخت كنيد.
ارزان‌ترين مدل‌هاي آن نيز در هر واحد حدود چهارميليون و چهارصد هزار تومان است. قيمت‌هاي ديگري هم، چون هر واحد از ۶ ميليون تا ۹ ميليون تومان آن نيز مدل‌هاي فرانسوي، كره‌اي، آلماني و بزريلي هستند كه هر كدام ضمانت جداگانه‌اي دارند.
اما اين همه ماجرا نيست. برخي روي همين ايمپلنت‌ها نيز روكش مي‌كشند كه اين روكشها براي هر واحد از ۳۰۰ هزار تومان تا ۶۰۰ هزار تومان در نوسان است و بنا به انتخاب مراجع براي او انتخاب ميشود.
روش استفاده از ايمپلنت در حال محو كامل روش‌هاي كاشت ديگر دندان است، اما در ايران به دليل قيمت‌هاي بسيار بالاي اين مدل هنوز نيز برخي هم چنان از روش‌هاي قديمي‌تر كاشت دندان استفاده مي‌كنند كه با توجه به افزايش قيمت در همه بخش‌ها در دندان پزشكي خود اين روش‌هاي قديمي نيز تا سه برابر نسبت به اواسط دهه ۹۰، افزايش يافته است.
در اين بين، اما يكي از مواردي كه بار‌ها باعث گلايه بسباري از شهروندان شده است عدم پذيرش هزينه‌هاي بالاي دندان پزشكي در تامين اجتماعي است. دفترچه‌هاي بيمه تامين اجتماعي در ميان دندانپزشكان تقريبا فاقد هر نوع اعتبار و اهميت است و در سالهاي اخير تا حدودي خدمات بيمه دندان بوده است كه توانسته اندكي از بحران را پوشش دهد، اما همين بيمه‌هاي خصوصي نيز تنها معدودي درمانگاه و بخشي از خدمات درمان را پوشش مي‌دهند و مشكل جدي عدم پوشش بيمه در خدمان درمان دهان و دندان به قوت خود پابرجا است.
از سوي ديگر وقتي گلايه قيمت‌هاي نجومي خدمان دندانپزشكي به جامعه دندانپزشكان منتقل ميشود يك پاسخ ساده براي بيش از يك دهه است كه تكرار ميشود و آن افزايش عجيب قيمت مواد اوليه است.
البته اين پاسخ كاملا خارج از حيطه انصاف نيست چرا كه طي ۵ سال اخير، بخشي از مواد اوليه لازم براي كار دندان پزشكان، حداقل ۱۰ تا ۱۵ برابر قيمت‌ها افزايش داشته و واقعاً براي دندانپزشكان ايران در شرايط كنوني، سر پا نگه‌داشتن مطب، بسيار سخت و دشوار شده است. در همين حال دندانپزشكان بايد ازيك سو جوابگوي بيماران باشند و از طرف ديگر هزينه‌هاي سرسام‌آور مواد و تجهيزات را متقبل شوند، به قول ساده‌تر و به گفته برخي از خود دندانپزشكان در شرايط كنوني، آنان انگار كه براي شركت‌هاي وارد كننده مواد اوليه و كالا‌هاي پزشكي كار مي‌كنند، تا سود آنها را تضمين كنند.
كلينيك توانبخشي
اين همان بحراني است كه به نظر مي‌رسد زير فشار بحران‌هاي متفاوت دولت ديده نمي‌شود. مساله بهداشت دهان و دندان از سوي دولت‌هاي ايران تقريبا به طور كامل به فراموشي سپرده شده است و اين در حالي است كه در كشور‌هاي پيشرفته و كشور‌هايي كه بيمه دندانپزشكي همگاني دارند ويزيت دو بار در سال اجباري است و اگر فردي در وقت مقرر در مطب مشخص شده حضور پيدا نكند باعث ازدست‌رفتن بيمه دندانپزشكي او خواهد شد، اما در ايران احتمالا وزارت بهداشت ترجيح مي‌دهد كسي اصلا سراغ دندان پزشك نرود تا نه هزينه‌اي براي بيمه شود و نه ارزي براي مواد اوليه از كشور خارج شود.
برچسب:
،
ادامه مطلب
بازدید:
